سازمان ملل متحد گزارش خود را در مورد حجم تلفات غیرنظامی در افغانستان را روز دوشنبه منتشر کرد.
براساس این گزارش تلفات شش ماهه نخست سال ۲۰۲۰ نشان میدهد که در این برهه زمانی ۱۲۸۲ غیرنظامی در افغانستان کشته و ۲۱۷۶ تن دیگر نیز زخمی شدهاند.
دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد (یوناما) در این گزارش نوشته است که مقایسه تلفات در شش ماه اول سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که سطح تلفات غیرنظامیان در افغانستان ۱۳ درصد کاهش یافته است. این درصد کاهش تلفات غیر نظامی در افغانستان از سال ۲۰۱۲ بیسابقه عنوان شده است.
با این حال سازمان ملل متحد هنوز هم افغانستان را یکی از مرگبارترین کشورهای جهان به حساب میآورد.
این گزارش همچنین میافزاید که مسؤولیت ۵۸ درصد تلفات افراد غیر نظامی «گروههای مخالف دولت»اند و ۴۳ درصد آن مختص گروه طالبان است.
دولت افغانستان نیز مسبب ۲۳ درصد تلفات غیرنظامی است و ۹ درصد تلفات غیر نظامیان به گروه داعش ربط دارد. بقیه موارد نیز توسط افراد مسلح ناشناس صورت گرفته است. اما این گزارش تصریح کرده است که سطح تلفات غیرنظامی توسط طالبان و دولت کاهش پیدا نکرده است.
دلیل اصلی کاهش تلفات، کاهش عملیات نیروهای خارجی و نیز کاهش فعالیت داعش در افغانستان که ناشی از ضربه خوردن این گروه در افغانستان است.
براساس این گزارش بیش از ۴۰ درصد قربانیان در شش ماهه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی را کودکان و زنان تشکیل میدهد. گزارش یوناما نشان میدهد که کاهش حملات هوایی نیروهای خارجی و همچنین کوچک شدن جغرافیای تحت سلطه داعش باعث کاهش ۱۳ درصدی تلفات است. اما به جای آن حملات هوایی نیروهای امنیتی افغان تلفات غیرنظامیان را افزایش داده است.
این گزارش با واکنشهای گستردهای روبهرو شد. دولت افغانستان با این که «نگرانیهایی از سازوکار تهیه این گزارش» دارد با این حال میگوید که مسؤولیت عمده تلفات غیر نظامی بر عهده طالبان است که خشونتها را گسترش دادهاند.
اما طالبان این گزارش سازمان ملل متحد را رد میکنند.
به باور گروه طالبان قضایای واقعی در این گزارش پیگیری نشده است. طالبان میگویند مسؤولیت بیشتر تلفات غیرنظامی، حملات هوایی و پرتاب خمپاره است که توسط دولت صورت میگیرد. ناتو نیز گزارش سازمان ملل متحد را نگرانکننده دانسته و گفته است که اصرار طالبان بر عدم کاهش خشونت میتواند فرصت صلح را ضربه بزند و این مقدار تلفات غیرنظامیان از دید ناتو پذیرفتنی نیست.
با این حال به نظر نمیرسد که انتشار گزارش تلفات غی نظامی در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ تاثیری بر روند جنگ و خشونت در افغانستان داشته باشد.
طالبان که سهم بیشتری در ایجاد تلفات غیر نظامی دارند، همچنان بر جنگ و خشونت تاکید دارند. پیام جدید ملاهبت الله رهبر گروه طالبان که به مناسبت عید قربان منتشر شده است، همچنان حاوی هیچ سخنی در مورد کاهش خشونت و آتشبس نیست. طالبان در روزهای عید فطر آتشبس سه روزهای با دولت افغانستان برقرار کردند و در این سه روز سطح تلفات غیر نظامی در افغانستان به صفر رسید. باور عموم این بود که با نزدیک شدن به زمان آغاز مذاکرات صلح احتمال کاهش خشونت بیشتر خواهد شد.
حتی زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان از قول طالبان گفته بود که این گروه با کاهش خشونت موافقت دارند و حتی حملات انتحاری در کابل نیز ممنوع شده است. اما پیام عید رهبر طالبان هیچ اشارهای به آتشبس یا کاهش خشونتها نداشت. با این تفاوت که رهبر طالبان در پیام عید خود هیچ اشارهای هم به تداوم جنگ و افزایش خشونت نکرده است. به احتمال زیاد طالبان در روزهای عید نسبت به گذشته خشونت کمتری را مرتکب شوند، بدون آن که اشارهای به این موضوع داشته باشند.
اما با تمام این احوال دوای درد مردم افغانستان کاهش خشونت موقتی یا آتشبسهای سه روزهای یا هفت روزهای نیست. باور مردم این است که اگر طالبان راه حل بنبست جنگ را در افغانستان گفتوگو میداند، دیگر هیچ نیازی به خشونت و تداوم جنگ وجود ندارد.